Telebistalariak hitzak eta soinuak ditu lankide egunero. Takean-potean ahoskatu behar ditu
aldez edo moldez, maiz letra eta soinuen esparru teoriko-praktikoaz zalantza-malantzetan
egon eta ideia handirik izan ez arren. Hori hastapenetik kontzeptu batzuk argi ez dituelako
gertatu ohi da horrela. Teoriari gagozkiola, eta lehenbiziko urrats modura, ongarria da
fonologia eta fonetika bereiztea. Euskal fonologiaz gehiago sakontzeko, Txillardegi irakas-
leak egindako lana da erreferentzia nahitaezkoa (1982).
Jakina denez, letrak ikur grafikoak dira, hizkuntzek dituzten fonemak idatziz adierazi
ahal izateko. Letren kopurua eta hizkuntzek dituzten soinuen kopuruak ez dira zertan ber-
dinak izan, bistan denez. Badira letra batzuk, fonema bat baino gehiago errepresentatzeko
balio dutenak. Horrela, esaterako, g kontsonanteak hiru fonema eman ditzake euskaldun
peto eta diglosikoen artean (hala ere, euskal alfabetoan “ge” izendapena daukan letra honek
maileguzkoak eta arrotzak ez diren hitzetan soinu horixe, besterik ez du eman behar, “gu
gara” hitzetan dagoena hain zuzen ere). Izan ere, fonemak fonologiari atxikitzen zaizkio eta
George Yule-k (1996, 66) definitu bezala, “hizkuntzan esangurak bereizten dituzten soi-
nuak dira”. Hortaz, fonologia hizkuntzen soinuen sistema eta ereduen deskripzioa da.
Fonologian soinu-ereduak aztertzen dira. Jakintza honek izaera teorikoa dauka eta lengo-
aiaren aspektu mental edo abstraktuen gainekoa da, ez inola ere hizkeraren soinuen artiku-
lazio fisiko zehatzaren gainekoa, azken horretarako fonetika baitugu. Fonemak barra maku-
rren artean idazten dira.
Fonemak unitate abstrakuak dira eta fonetikan, aldiz, soinu ez-abstraktuak aztertzen
dira. Errealitatera daramagunean, fonemak soinu desberdinak ematen ditu. Soinuen ber-
tsio horiei fono izena ematen diegu eta kortxete artean idazten dira. Fono-multzo bat dau-
kagunean, fonema baten bertsioak alegia, alofono hitza darabilgu. Beraz, fonetikak hizke-
raren soinuen ezaugarrien estudio orokorra egiten du. Fonetikak zenbait adar ditu (akusti-
koa, auditiboa...) eta guri adar horietatik interesatzen zaiguna, kazetarientzat ongarri dela-
ko eta praktikotasunaren esparruan lagundu ahal digulako, fonetika artikulatorioa da.
Fonetika artikulatorioan hizkerako soinuak nola egiten diren erakusten da, irratilari eta
telebistako berriemaileentzat ezinbestekoa dena, informazioak ikusentzuteko hedabideeta-
tik taxuz eta egokiro aurkeztu ahal izateko.